Sukuma – NGOSHA OLINA NKE OKWE (MWANAMUME ALIYEKUWA NA MKE WAKE)

Collected by: Don Sybertz,   Scanned by: Cephas Yao Agbemenu      Edited by: Fr. Zakaria Kashinje OSA

With special thanks to Rev Joe Healey (African proverbs,Sayings and stories)

Aho kale waliho ngosha umo uyo o1ihang’wakwe weyi na nke na ng’wana wabho nyanda. Ngosha ng’wenuyo olina milimo ng’wanza mjini. Numba yabho yalinsumba gete mukaya, bholiho bhumeme chiza ng`hana.

Nkima alamanilile gufuma hanze makanza ga bhujiku bhuli lushiku aliyo aladabhachaga tala, ofumaga giti. Nose ngoshi agang’wila nke wane bhuli utogilwe gufuma hanze yaya gubhacha tala mkaya, udamanile giki bhupe ginhu jiza gete?
Mayu ng’wene aganshokeja ngoshi giki unene nabhiza ng’wenyeji noyi munumba yeniyi, nduhu aho najimililwe na hado. Nkima agakija gwigwa mihayo ya ngoshi. Agaduka alifuma gitumo amanililile.

Lushiku lumo ngosha aho alalile tulo nhale, nkima agafuma, gashi agana galimiso nago gika gunondeja uninago mumo giti mpaga ha nyango gudumagufuma hoi. Ninago aho ashogile mukaya aho oshiga hanyango ubhona ginhu jilisula hoi. Wibhuja ilelo yiyi, ngoshi wane waniwila ugubhacha tala aliyo nalema gwigwa lishinu ki ilyenili?

Ushogashoga ubhona ilang’ha ulisola na uja alikunga bhomakono abhili utula ahenaho na nguzu jose mpaga kabhili, ng’wana adalilile. Mayu ng’wene ubhita guja mkaya na gumisha ngoshi.
Haho adinabhacha bhumeme, ngosha aho wamishiwa, nke aling’wila, “Nene nali nkali gete nalinafumaga, aho nashogile nansanga muna shinu aho nyango nantula mpaga numulaga, bhachaga tala ugalole.”

Ngosha moyo guchenuka, ng’hana ubhacha wangu wangu, numba yela gete ufuma gushiga aho nyango unsanga ng’wana wakwe achile, ung’witana nkima nzugu ulole iyo obhejaga, unene naguwila giki ubhacha tala. Wabhona lulu, bhose bhandya kulila, ngosha umpeja nkima. Gashi ili chiza gutumila bhupe gukila giti.

This entry was posted in Sukuma and tagged , , , , . Bookmark the permalink.

Comments are closed.