Tugen – Pik tap Tugen ak tumto (About Tugen culture)

Pik tap Tugen ak tumto

Written by: Musa Lang’at

Tugenin  ku pik tap Kolenjin ichi punu emet tap Kenya. Kolenjin ku korostap Nilot chi ipunu emet tap Kang’osin tap Kamasin.

Kolenjin tukul ku imuchei kiet milionik somok. Imito akeng’ imek tap kolenjin am piktap

1.      Tugen – Tukenek

2.      Elgeyo – Keiyon

3.      Kipsigis- Kipsigis tet

4.      Marakwet- Marakwetin

5.      Nandi- Nondion

6.      Pokot- Kimukonin

7.      Sabaot- Sabot

8.      Terik- Terikik

9.      Cherang’any – cherong’onin

 Tukenin tokol

Tukenin ku chang’ welo po pokol aeng’e ak sosom ak mut elubu chimito emet tap Baring’o en Rarin.

Tukenek ku ng’olonei kotosik somok:

  • ·        Arror: Chi meny’ei komos tap Baring’o napa kironta asis.
  • ·        Lembus :Chi meny’ei komos tap Baring’o nipo kwen
  • ·        Endorois: Chi meny’ei komos tap araitap mat.

 Tugenin soito

Tukenin ku soiye Asis an Cheptalel nipo Asis, Imito Elat ni ipu ng’okik am pik tap kolenjin chi eyaei talkik.

Orkoit, ku toretei kiepu ropta.

Petusek chu, ku chang’ pik chu pentei kuyet am welino po AIC, CPK, ak Katolik. Imito ak pik chi pentei emet tap waslamu.

 Tugenin tumto

Murenin ak chepyosoi tukul ki morotonei am tumdo serok ipoit ipinda kap anom: Kaplelach, Kipnyekeu, Korongoro etc’.

Yai kemuratan murenin, kiloku muren ni po kokwe. Murenin ni po kaita serok kirip koret ak puun.

Epento

Chemgei an chamugeiku torokisek chi po tugenin. Ii kitorochin, ku ikoite eing’ setok kisikchi torokinek.

Imoto torokisek chi po kogoisek, itoroche kokoei kile:- chamgei kogo. Nta chamgei kugo.

Nki nemchi eeiu kimiye sorok kisikchi kimiye.

Pik tap sirit akenge, momito ki nitesei tai kilei chomy’ot.

Weli meng’ei

Korik tap Tukenin ku teken sigei kipo teta ak nyang’on. Ke kotkoten nenkai nke ntana suswa parak.

Petusekshu ku tech sei tunenin kupoishen simit ak paweiyan ak mapati nta chumaiy’an.

Sikik tap kaita

Yai ki ipisha murenin, ku imutu chepyoset an kot nimito nta lekitien ak kot tap kwanta nye.

Imuchei ki ipishe murenin am chepyosoik chi chang’  weloi po oeing’  kulang’  patak.

Pora kityo ikoita mali ang’ sikik tap lakwet.

 

 

 

This entry was posted in Tugen and tagged , , . Bookmark the permalink.

Comments are closed.