Told by: Kotsi Maba   Written in  ||Ani : Moses Juhane

With special thanks to Marlene Sullivan Winberg and Willemien le Roux (For English translation see the great book: The STORYTELLER, Folktales from the Kalahari desert and the Okavango River in Botswana).

Kx’ei|am tehî Pooma nu Guwama ta ||’âîyeko yokaxa tc’aoki. Xatca |x’an wecenko tako koka ||ham ta||oe. Xatca ||ham ta||oe kx’oxo |ôâdji â. |ui|’e, xatca |x’û wohî |eo kx’oxo â. Guwa n||amate Poom â ima kx’o ve ‡u â kx’oxo di â, kwana â ima Poo, |x’an |ôâ. ‡u â takhwe di.

N||atatenu hambe Poom kx’uiye hî xu â. Guwa khomkhomo ‡âte ||hoeki â ‡u he e taxuatenu

|’e ||xa â ûote ya ‡â ca âki. Âka xama yanu, xama mûnu Poom tîyeta kx’ote, âm thaam ânima xam ‡uma â. Guwa mîyete; “Ndeu kwana tca kx’ote n|ikx’oxo he e?”

Tca ti n||ata vere tca â kx’oxo â tca kx’o tii tâ, ‡u kwana ci ka. Ti âna ta ve cinu n|ihe xa ‡uhe. N|ita com kx’oxo taxa ti guieyeta. Guwa ‡x’âko ||’âte Poom ki. Xatca |eo |ama ||’âhî, gyam kwako tako ‡qakwako hîyete xa Ôâ yate. Ndeu |ûoki tcao tî? Ti mûnu tcao woko. Ti â n||a tcao ||’âko ote xo â. Âta xatca kom nu ||’âhe e xuote, tatenu Poo n||amatekx’e â kx’oxo ‡u xama âverexa kx’oro ta ki tcam ||’âkwate.

”Tcao di kyeri â ti â te ve ta.” Ôâ mîyete. Guwam ||euwote xamdi â. ”N|im coe khwema ti

n||atî kx’e â tidi kurikx’amaki, ngyeokhwe â kx’o ||oe ve kx’oxo di ‡u â, â tca di khuri â yerehî ve nu. Tamaxa xama ya kx’ote ti di kx’oxo di ‡u â. Â kwana ki tcam ||’âte.

“|x’an covoxo, ” ta Ôâ n||ate, ”tcao dote re tcao â ti ||xaota?”                                   

Ôâ tcete Guwama kx’e â ima ci khom ||xa â kyarecenako ya tii ta ‡i ||oe yihe e, tiyo tcam ya ‡am Pooma â im di kom nyaki. N||ata tcetenu Guwa pana â ||goro â ci khomoko yakate.

”Mû n|im coe xoma â ici ve â yihe, kûo icihe tca ti tceta, ” âtatenu Guwa kyarecenako xavana Qai â ci khomoko yakate.

“Nde nde. . . !” Guwa, Qai â tca yakate â Poom thûogore kyaare kûo ici he e ti n||ate tca kom ta. Ôâ eiyeko Pooma â n||ate kx’e â ima kyâxu, Guwa ima â ya wo ve tatenu xama kyâ xuate. Tc’ika Ôâ xam tama kyâ xuate. Guwa ciyeko |gâî â khomoko ||hamate. Guwa kyâî ‡aowote Ôâm di dom â xama kom nyate nu, iyixahe xama ci khomahâ. Guwa âta yavate Poo ci ||x’am cenca. Guwa yanu n|itca hambe âki. Âki Guwa yanu ya guvucenate tako gyama xuate â ||xahe e. Tako kûo Guwa Pooma ‡iye kx’ereko |guieyeki ‡âte. N|i|’e tama Guwa Pooma ‡ieyehî kx’e tî “Pooe, Pooe…” tenu Poo kha, kha ta Poo Guwama oerehî kx’e tî.

 kwana ki woku â ||’âkwa||oe ve, wocenku â khomku ||’â di dao â.