Khwedam – ||QAO |XUNIMA (The Poor Crocodile)

Told by: Splash Hepuru Moronga, Written Khwedam: Moses Juhane

With special thanks to Marlene Sullivan Winberg and Willemien le Roux (For English translation see the great book: The STORYTELLER, Folktales from the Kalahari desert and the Okavango River in Botswana).

|ui|’e tehî âki |xunima â |x’an |eo Okavango ||xom ki. Xama tehî xam o |ôâm ceta. |ui|’e |xunima |x’ankara tcarahî. N|itaxa quiye tama qui ve ta. Xama tcete xam o |ôâma â khwe â tcokhwem oka xama yavanahî xama enu ||xao â wogoe âm khwe tcokhwem oka.

Tatenu âm khwe tcokhwema ǂ‘oate ci, âtanu, xama quiye tama quite ve re? |x’an tcaka xama kyate djirie di ǂao â. Tca wogoe n|i ǂ‘ama djiri â ||xom kyakyareki.

Taxuatenu |xunim |ôâma barana kyaowote ||xoma â. Xama kyaowohî ǂ‘adjika. Xama ci o nu djirima yiye di ǂ‘am oka nǂûî.

Djire, xama n||ate; ya tiyo tcam kû ||’aiye oka. Nu djiri |x’ankara wecenku â n|am di kx’oxo â, tako |x’ankara de xama, tatenu xama kyarecenagoe ta yavatenu xatca barana kyaote ||xom â. |xunima yavate kx’e â xama tomtom djirima, tamaxanu djirima ǂx’oate; Ndeu kwana tca ti â ca ki tca ǂ‘âkate? Tca te||oe ca ki djiri â ||xong’ûoki te||oe.

|xuni|ôâma n||ate kx’e â djirima â tca di ǂao â ti kyate, tatenu âm |xuri djirima kwecenaxa n||ate; Hî tiyo kyare tidi yiye oka. Ti xu o taka tidi ǂao â ti ǂ‘ereta yiye di ǂ‘ama oka. Te djiri te, te di ǂao ce te pere te||oe ve, te di ǂao â |x’ankara |eo, kwanahe te yiye ki ǂ‘erexunu te kûkwate ||oe.

Tatenu xatca kyarecenete djirim di ǂao â ci guiye. Tatenu |eo yihe e |xuri khwema djiri pereko |xunim di nǂgoroki yaxuate yima â tako |ima |iyete.

|xunima wo ||hom di |xe tama hambe nǂâ â. |xunima |x’an bara xu â tama hambe ||xaocen he.

 |xunima kyate tidi ǂao â tama xama coe.

 

Tca coe, |x’ankara |xune, nata khwe â qui re o ǂao di â.

N|i cuehe n||ate kx’e â |xuni â ci o ve djiri â |xuriye ka.         

This entry was posted in Khwedam and tagged , , , , . Bookmark the permalink.

Comments are closed.