Told by: Nathaniel Tuahuku Otjiherero translation by: Nathaniel K. Mbaeva
With special thanks to Marlene Sullivan Winberg and Willemien le Roux (For English translation see the great book: The STORYTELLER, Folktales from the Kalahari desert and the Okavango River in Botswana).
Oruveze orukuru tjinene, Ombungu nOmbandje vya turire pamwe nu va ri omapanga omanene. Owo iyave kara ponganda imwe popezukure novanene vawo.
Owo iyave yeve pamwe nu iyave ri monyungu imwe. Eyuva arihe tji va zu nokuzika, Ombungu iyai twarere ooina na ihe ohinga yovikurya vyayo. Ombandje iyai twarere ooina na ihe ohinga yovikurya vyayo
Nungwari ourumbu ounene we yere. Ombura ya kanukire. Keyuru ka kwa ri okakamba. Omiti vya kukutire nu ovipuka oviyevwa vya ririre ovihe¿a. Omapanga omanene ya Þire ondjara.
Eyuva rimwe Mbandje wa tjere: “Panga randje, Mbungu, ami mbi nondunge ombwa.
Puratena nawa mbi ku raere.
“Pe ri nawa, panga randje Mbandje, ami aruhe mbi puratena, hungira me puratene”.
Ombandje ya tjere: “Mbungu, indjo tu zepe ovanene vetu tjinga owo ave rya ovikurya ovingi nu ava kurupa okuriyevera oveni. EÞe kamaatu sokuveyevera.”
Mbungu we ripurire notji¿a hi na tja: “Ii, me munu kutja ove u ri nawa. EÞe okutja matu sora okukara novikurya mbya yenene kweÞe pouvari wetu. Ami me kazepa ovanene voye. Ove mo kazepa imba ovandje.”
“Kako,” Mbandje wa tjere, “Ami me kazepa ovanene vandje omuini. Ove kazepe imba ovoye omuini tjinga imba ovoye ave ri ovanamasa ku ami okuvezepa.”
Ovo va suvasana nu Mbungu wa toora ekuva nu a i koyovanene ve nu e ve zepa pouvari wawo.
Mbandje wa toora otjihupuro nu a i koyovanene ve. Eye we veraera kutja: “Ami me vanga kutja mu tjindire koruveze rwarwe orupe pu mamu kakara nawa.”
Ina wa tjere: “Muzandu wandje, eÞe twa kurupa kamaatu yenene okuritungira onganda ombe.”
“No, no mother,” replied Jackal, “I brought a spade with me to dig a big hole for you to stay safely”. Then Jackal moved his parents and dug a big hole for them.
“Kako, kako mama,” Mbandje wa zirire, “Ami mba yende notjihupuro okusa na tjo omuina omukoto e¿e mu mamu yenene okukara nawa.” Kuzambo Mbandje wa tjindisire ovanene ve nu e ve sere omuina omukoto.
Mbandje wa yarukire konganda nu a vaza Mbungu pomuriro. Mbungu we mu purire kutja ovanene ve wa zepa.
“Ii,” Mbandje wa tjere, “Ove wa tjiti vi?”
“Ee! Ami wina ovanene vandje mba isa po.” Omapanga ya pasanene omake nomitongatima. Owo va pundire nokuimbura.
Imbura tjinene
Onyingi onyama 
Okuhepa, okuhepa, okuhepa kove Mbandje
Ndangi, Ndangi , Ndangi , Mbandje!
Mbandje we ritonene eke ketumbo na tja: “Mbungu, indjo tu kayeve.” “No, I am very tired, I have had enough for today.” replied Hyena. “Ayee, ami mba urwa, mba ungura ovingi ndino.”
Mbandje wa kayevere tjinga aa tjiwa kutja onyama kapuyo tjinga ovanene ve ngunda ava ri nomuinyo. Mbandje tja kotokere konganda eyuva tjandje ra hiti.
Mbungu we mu pere onyama ye nu Ombandje tjimanga ya toorere otjiyemere nu ai twa mo otjiyaha tjonyama moukoto. Oyo ya raerere Mbungu kutja mai kateka omeva.
Mbungu wa tjere: “Haama u rye onyama rutenga. Ami me kateka omeva orondu ove wa urwa.”
Mbandje wa tjere: “O rikende munene.”
Mbandje wa ire koyovanene ve na imbura eimburiro, okuveisanena onyama.
Tate, Tate
Mama, Mama
Murumendu wondjenda, mukazendu wondjenda
Mwa rara?
Hwaa-Hwaa
Hwaa-Hwaa-Hwaa
Ovanene vaMbandje va pitire okukambura onyama. Tji va zu nokumana okurya Mbandje wa ire okukateka omeva nu tjazumbo a I konganda, ama imbura ondjira aihe. Hwaa-Hwaa
Hwaa-Hwaa-Hwaa
Tate, Tate, Mama, Mama
Omundu Omusyona Ma Karara
Koure womieze nomieze Mbandje wa tekere omeva erike mapeta. Eye wa horekere otjiyaha tjonyama yovanene ve motjiyemere.
Eyuva rimwe, Mbungu wa kevere nu wa tjere kepanga re Mbandje, “Ami me ku vatere okukateka omeva mapeta ngenonga.”
“Ayee munene Mbungu, o rikende, ami hi roro okuurwa. Omuzandona omuÞiÞi aruhe u sokukateka omeva,” Mbandje wa zirire.
Ombandje ya toorere otjiyemere otjitekerwa nu ai hiti mondjuwo. Oyo ya twire mo otjiyaha tjonyama moukoto wotjiyemere otja kohapo nu ai i komuina wovanene vayo. Nungwari otjikando hi Mbungu we mu tezera. Eye wa muna Mbandje tji ma ku ovanene ve nokuimbura.
Tate, Tate, Mama, Mama
Murumendu wondjenda, mukazendu wondjenda
Mwa rara?
Hwaa-Hwaa, Hwaa-Hwaa-Hwaa.
At this point Jackal parents’ came out of the hole and took the plate of meat.
Ovanene vaMbandje va pitire momuina nu ave kambura otjiyaha tjonyama.
Mbungu ngwa Þarere we ve mwine. Ee, eye we ripurire, panga Mbandje we ndji raera kutja hi zepe ovanene vandje nu imba ove inga ve nomuinyo!
Eye wa tupukire konganda tjimanga, a toora ekuva nu e ri twa kehi yotjihavero tje tjinga akwa utire okuzorera. Mbungu we ripurire okuzepa ovanene vaMbandje uÞuku mbwo. Jackal fetched water and went home. He noticed Hyena’s face looked different that evening.
Outuuku tji mau ya mokati, Mbungu wa nyongere okupita mondjuwo nu a i koyovanene vaMbandje. Eye wa imburire eimburiro raMbandje.
Ovanene vaMbandje va zuvire ombosiro yaMbungu nave munu kutja oyo ya pangukire ku indji yomuzandu wawo. Ombandje indji omukururume ya hokorisire omukazendu wayo: O piti pendje! Ingo eye ngwi omunavita wetu!”
Mbungu wa imburire ovikando vitatu nungwari ovanene vaMbandje kave pitire ko, okutja Mbungu a Þokuyaruka konganda.
Ependukirwa, Mbungu wa umanene eyuva arihe naha ri ko. Mapeta Mbungu wa ire koyovanene vaMbandje rukwao. Mbandje wa ri kouyeve.
Otjikando hi Mbungu wa imburire nombosiro yaMbandje. Ovanene vaMbandje va pitire tjinga aave undju onyama komuzandu wawo.
Mbungu we ve hakanene neve tono ekuva pouvari wawo. Eye wa ya konganda tjimanga nu a yakisa omuriro. Ombandje yeere ponganda nu tjinga aya urirwe ya kararere.
Mapeta wependukirwa, Mbandje wa ire koyovanene ve na imbura eimburiro re otja kohapo. Nungwari kapena tji¿a tja tjitwa. Wa imburire rukwao na rukwao … na rukwao. Nu eye wa mwine kutja pe notji¿a otjihimise tji tja tjitwa. Eye wa hitire momuina na munu kutja ovanene ve pouvari wawo va Þu.
Okuzambo Mbandje wa yarukire konganda nokuhinakukateka omeva. Eye wa haamenene komuise orondu kaa vanga Mbungu okumumuna kutja ma riri.
Mbungu wa purire: “Panga, Mbandje ongwaye tji mo rir?”
“Ayee, ami hi nakurira,” eye wa tjere, “Omuise mau ndji nyosa momeho.”
“Ha, ha, ha, ha!” Mbungu wa yorere, “Mo ririre oonyoko na iho mbu mba zepa!”
Ooupanga wawo woruveze orure opu wa yandera.
Otjimbaharere hi ohunga nokuhinauÞakame pokati komapanga yevari mba serekarerwa i tate. Mo rihongere ko kutja ngo tumbe vi ovanene voye nokutja pe kaenda tjike tji wa toorora epanga roye komeho yomuhoko woye.